Een winterslaap, wegtrekken naar het zuiden?
Voor de meeste insecten is dit onmogelijk. Er bestaan binnen
de vele insectenfamilies in ons land dan ook meerdere strategieen om de winter
te overleven als individu of als soort.
De meeste volwassen insecten sterven wanneer de winter zijn intrede doet. Veel soorten overwinteren als eitje of pop maar er zijn meerdere mogelijkheden.
De meest opvallende strategie is misschien wel het
samendrommen van de lieveheersbeestjes. Aan het einde van de herfst hoor je
ineens vele mensen over groepen lieveheersbeestjes. Die overwinteren namelijk
samen en dit doen ze vaak onder dik schors of op donkere plekken in huizen. De
plek moet vooral stabiel in temperatuur zijn en een beetje beschut zodat ze
niet te makkelijk te vinden zijn door roofdieren. Ze eten in deze periode niet en blijven stil zitten om zo min mogelijk energie te verbruiken.
Hieronder zijn Veelkleurig Aziatisch
lieveheersbeestjes op hun overwinteringsplek te zien.
Een echte diehard is de Bruine Winterjuffer. Dit is een van
de weinige insecten die je in de winter zomaar tussen de vegetatie kunt
tegenkomen. Deze juffer kan zich namelijk verweren tegen bevriezen door een
soort antivries in zijn lichaam. Andere dieren zullen heel erg beschadigd raken
doordat ijskristallen cellen doorboren. Maar door deze extreme tactiek kan de
Bruine Winterjuffer de barre tijden doorstaan en als een van de eerste weer
actief op zoek naar voedsel wanneer de eerste zonnestralen ons land weer verwarmen
in de vroege lente.
Bruine Winterjuffer
Sommige vlinders zoals Dagpauwoog en Roesje zoeken ook een
donkere plek op waar ze de winter door brengen. Hiervoor kiezen enkele
dagvlinders ook graag huizen. Dit kan verkeerd voor ze aflopen als de bewoners
van het huis besluiten om te kachel aan te zetten. Het gebeurd namelijk geregeld dat de vlinder midden in de winter de warmte voelt, het idee krijgt dat de
lente weer is begonnen en er weer op uit gaat. Eenmaal buiten is er uiteraard
geen voedsel en is het veel te koud. Dit is in alle gevallen fataal voor ze.
Komt er dus een vlinder je huis in vliegen of kom je hem in
huis tegen op zolder of iets dergelijks? Beslis dan zelf of hij een goede plek
heeft uitgekozen. Als je bang bent dat je huis te warm word op die plek zou je
hem aan het einde van de herfst nog buiten kunnen zetten en hopen dat de
volgende plek die hij kiest een betere is.
Ook zouden we de verwarming uiteraard iets lager kunnen
zetten en de warme trui iets eerder aan doen. Dit geeft alle medebewoners van
je huis een betere kans op overleven en heb je een grote kans dat de prachige
diertjes in de lente weer rondfladderen in de achtertuin.
Dagpauwoog in overwintering
Tekst: Thijs Damen
Foto's: Robin Kraaij
