vrijdag 14 maart 2014

De rupsendoder


De rupsendoder (Cordyceps militaris) is niet alleen een hele leuke wespensoort die solitair leeft, maar ook een paddenstoel! Deze opvallende oranje paddenstoel is wel heel bijzonder. Hij heeft namelijk een heel gemeen trucje om tot ontwikkeling te komen.

Het genus Cordyceps parasiteert op steeltjeszwammen of insecten. De soorten die parasiteren op paddenstoelen zijn sowieso al gaaf, maar de rupsendoder is helemaal verbazingwekkend. De sporen van de rupsendoder belanden op een rups en beïnvloeden het gedrag van de rups. De rupsendoder houd de rups lang genoeg in leven om genoeg biomassa te produceren zodat de paddenstoel kan ontstaan. Zo ontstaat er een soort van rups-mummie die onder controle is van de paddenstoel. Als de rups groot genoeg is, stuurt de rupsendoder de rups naar een geschikte plek om te verpoppen. Na het verpoppen komt het vruchtlichaam van de rupsendoder tot ontwikkeling, zodat deze zijn sporen kan afzetten.

De paddenstoel wordt ongeveer een 2 tot 6 centimeter groot. Hij is ongeveer een halve centimeter dik. De kleur is oranjegeel tot oranje. De steel is meestal wat bleker en op de hoed zitten fijne wratjes.

De kleur gecombineerd met de truc om het gedrag van rupsen te beïnvloeden maakt dit tot één van de gaafste paddenstoelen van Nederland! Als je deze paddenstoel eens in het echt wilt zien kun je het best zoeken op matig/niet-bemeste graslanden, loof- of gemende bossen en in lanen op voedselarme, droge zand- of leembodem, vaak tussen haakmossen. Deze paddenstoel is ook te vinden op het landgoed van het van Hall Larenstein. De rupsendoder is van eind september tot eind februari te zichtbaar.  



Foto: Robin Kraaij
Tekst: Gijs Bouwmeester en Rebecca Wielink

Geen opmerkingen: