vrijdag 15 maart 2013

Kraanvogeltrek over Nederland

Ieder voorjaar zijn er weer van die natuurverschijnselen waar ik ver naar uit kijk. De eerste zingende Merel bijvoorbeeld maakt me altijd wel weer gelukkig, een Heggenmus ook wel trouwens. Het eerste bloeiende Speenkruid, of de eerste Kleine Vos op een net iets te koude, maar zonnige vroege voorjaarsdag., het heeft gewoon iets.

Echter, waar ik het meeste naar uit kijk is wel de massale trek van Kraanvogels over Nederland, hoewel dit per jaar sterk kan verschillen. Over het algemeen vliegen de vogels vooral over het oostelijke deel van Nederland (Limburg, Achterhoek, Twente). Meestal in de eerste week van Maart barst de trek van Kraanvogels los. Tienduizenden Kraanvogels vertrekken ieder voorjaar vanuit hun overwinteringsgebieden in Zuid-Frankrijk en Spanje weer terug naar Scandinavië om te gaan broeden. In het najaar is het net andersom.  Tijdens de trek moeten de vogels af en toe landden om te foerageren om zo weer vetten aan te maken, waarna ze weer energie hebben voor de volgende etappe. Zo zijn op sommige plaatsen in Frankrijk soms wel 20.000 Kraanvogels bij elkaar te zien. Ook in Nederland strijken tijdens de trek groepen Kraanvogels neer.

Kraanvogels trekken zowel overdag als ’s nachts. Overdag maken Kraanvogels graag gebruik van warme, opstijgende lucht (Thermiek). Door hier gebruik van te maken, kunnen de vogels hun trektocht grotendeels zwevend voortzetten, wat een hoop energie bespaard. Kraanvogels vliegen net als bijvoorbeeld ganzen, in een kenmerkende “V-vorm”. Dit is een efficiënte manier voor vogels om bij elkaar te blijven. Het stelt iedere vogel in staat de voorop vliegende vogel te zien, zonder last te hebben van de lucht die door deze wordt verstoord – vooral wanneer de vogel zijn vleugels slaat ontsnappen luchtwervelingen aan de vleugelpunten.

Om Kraanvogel te zien vliegen, hoef je enkel een beetje geluk te hebben. Het is met name een kwestie van de lucht in de gaten houden. Daarnaast is het aan te raden om de windrichting in de gaten te houden. Komt de windrichting meer uit het westen, dan kan het aantal trekkende Kraanvogels over Nederland nog weleens behoorlijk tegenvallen. In dit geval vliegen de meeste vogels meer via Duitsland. Maar komt de wind uit oostelijke richting, kan het één groot feest worden. Het is zelfs zo, dat wanneer de oostelijke wind een paar dagen aanhoud, ook over andere delen van het land Kraanvogels te zien zijn. Dan worden ook Kraanvogels gezien over West-Nederland en over een groot deel van Midden-Nederland. Meestal zijn Kraanvogels al van veraf te horen, met hun onmiskenbare “getrompetter” kondigen ze hun komst aan.

Tussen maandag 4 maart en donderdag 7 maart vorige week, was weer zo’n topvoorjaar voor Nederland. Op maandag en vooral ook dinsdag was de piek van de Kraanvogeltrek. De wind kwam uit oostelijke richting, dus boven een groot deel van Nederland werden Kraanvogels gezien. Enkel de kop van Noord-Holland, de Waddeneilanden en het uiterste noorden van Groningen moesten het ontgelden. Op dinsdag werd zelfs een recordaantal waarnemingen van Kraanvogels op één dag ingevoerd op www.waarneming.nl, namelijk 2894 waarnemingen! De dagervoor werden 2043 Kraanvogelwaarnemingen ingevoerd. Een fanatieke trekteller in Limburg telde vanaf één plaats op één dag maar liefst zo’n 27.000 exemplaren. Boven Nijmegen, Arnhem en Velp werden grote groepen Kraanvogels bestaand uit soms meer dan 120 exemplaren gezien. Ook boven het landgoed werden groepen opgemerkt door oplettende studenten.
 
Tekst: Willem Bosma

Geen opmerkingen: