dinsdag 1 november 2011

Het raadsel van herfstrood


Het is je vast opgevallen dat In de herfst bladeren anders van kleur worden. Maar hoe komt dat nou? In Tsjechië komt het door een vogel uit een ver land die ooit een takje herfstbladeren heeft meegenomen uit een ver sprookjesland, terwijl de Indianen van Noord Amerika geloven dat het komt omdat hemelse jagers het sterrenbeeld grote beer doden en hem vervolgens opbraden. Het rood is het bloed van de beer en het geel is het vet dat opspat uit de braadpan. Maar hoe zit het nou eigenlijk echt?

In de herfst worden de temperaturen langzaam lager en worden de dagen ook korter. Fotosynthese word dan minder efficiënt. Bovendien kan het water in de grond in de winter bevriezen. De boom kan dan geen water meer opnemen maar zou door zijn bladeren nog wel steeds water verdampen. Om uitdroging te voorkomen kun je ze dus maar beter afstoten.

En hoe doen ze dat dan? In de herfst word het chlorofyl afgebroken en opgeslagen, dit heet reabsorptie. Het chlorofyl is groen en met de afbraak hiervan verdwijnt dus de groene kleur. Zo worden bladeren oranje (caroteen), geel (xantofyl) en rood (anthocyaan). Het caroteen en xantofyl zorgen voor de productie van suikers die in de twijgen worden opgeslagen als vorstbescherming. Het anthocyaan is een stof die word aangemaakt om de bladeren te beschermen tijdens het reabsorptieproces. Als alle stoffen uit het blad weg zijn word een kurklaagje gevormd tussen de twijg en het blad en valt het blad af. Dit kurklaagje voorkomt uitdroging en sluit het blad af.

Als de blaadjes eenmaal zijn afgevallen vormen ze een goed vorstbescherming voor de wortels. Het strooisel word na enige tijd ook weer om gezet en voed zo de boom weer. Dit omzetten kan op verschillende manieren maar dat is weer een verhaal voor een andere blog. Nu eerst maar genieten van de mooie herfstkleuren.

Tekst en foto: Tim van Leeuwen

Geen opmerkingen: